Το μεγαλύτερο εμπόδιο

Έχουμε όλοι νομίζω ακούσει κάποιον να λέει σε μια συζήτηση για το κυπριακό: "Εν είμαστεν μιαν χαρά έτσι ρε κουμπάρε; Ήντα μπου θέλουμεν τωρά λύσεις τζαι ομοσπονδίες τζαι πελλάρες; Ήντα μπου θέλουμεν να τους βάλουμεν μες τα πόδκια μας;;"

Για σκεφτείτε τώρα σε ποιο βαθμό ακούγεται αυτό από νέους. Οι νέοι των 20, 30 χρονών δεν ξέρουν ιστορία (δεν τους δόθηκε η ευκαιρία να μάθουν). Κατά γενική ομολογία αντιλαμβάνονται το κυπριακό με εντελώς διαφορετικό τρόπο. Γνώρισαν την Κερύνεια και την Αμμόχωστο από φωτογραφίες και δεν έχουν ζήσει την Κύπρο ολόκληρη. Έχουν συνηθίσει η πατρίδα τους να τελειώνει στην Πράσινη Γραμμή. Έφταναν μέχρι ένα σημείο και μετά ήταν τα «κατεχόμενα». Όσοι απ’ αυτούς πέρασαν τα οδοφράγματα μετά το 2003, δεν ένιωσαν κάτι διαφορετικό όταν είδαν τις περιοχές αυτές της Κύπρου. Αρκετοί απ’ αυτούς είναι παιδιά προσφύγων. Άκουσαν ιστορίες και διηγήσεις, μα δεν έζησαν.

Το κυριότερο όμως είναι ότι έζησαν όλη τους τη ζωή στην ελεύθερη Κύπρο και είναι ευχαριστημένοι. Αντιμετωπίζουν το θέμα με την δική τους κοσμοθεωρία: Η πατρίδα μου είναι αυτή. Μέχρις εδώ. Και μια χαρά είναι όλα. Αυτοί οι άνθρωποι που νιώθουν εντάξει με τη ζωή τους όπως είναι και δεν τους απασχολούν πολιτικές και προβλήματα και ιδέες, έχουν τα χαρακτηριστικά της κυπριακής κοινωνίας. Της κοινωνίας που εμείς δημιουργήσαμε.

Είναι δηλαδή η γενιά της καλοπέρασης, η γενιά που δεν ανησυχεί για τίποτα πέρα από την προσωπική ευχαρίστηση και τη ζωή ως ένα δρόμο απολαύσεων και ίσως κάποτε μερικών υποχρεώσεων. Η γενιά αυτή δεν μεγάλωσε με οποιαδήποτε ανησυχία για τα κοινά. Αυτά που της έλεγαν οι «μεγάλοι» δεν τα κατάλαβε ποτέ. Το κυπριακό έμεινε μόνο ως ένα παροιμιώδες πρόβλημα χωρίς λύση. Και γιατί να λυθεί; Μια χαρά δεν είμαστε κι έτσι;

Οι Τουρκοκύπριοι δε, έμειναν στα μυαλά αυτής της γενιάς ως ο εχθρός. Στις περισσότερες περιπτώσεις ο διαχωρισμός Τούρκων και Τουρκοκυπρίων δεν υπάρχει καν. Η γενιά αυτή μεγάλωσε σκεφτόμενη πως οι κακοί Τούρκοι έκαναν την εισβολή και μας πήραν ένα κομμάτι της Κύπρου μας. Τις μέρες που η γενιά αυτή (στα 10 ή στα 15 της χρόνια) φώναζε «Έξω οι Τούρκοι από την Κύπρο» στα πλαίσια των σχολικών εκδηλώσεων καταδίκης του ψευδοκράτους, κάποιοι σκέφτονταν με την παιδική αφέλεια πως ήθελαν να πάρουν ένα όπλο και να καθαρίσουν όλους τους Τούρκους, να τους διώξουν από την Κύπρο.

Ο εχθρός αυτός που ποτέ δεν γνώρισαν, ήταν όμως πάντα εκεί. Να τον θυμούνται κάποιες μέρες του χρόνου, κυρίως όταν τους ξυπνούσαν κάποιες πρωινές σειρήνες.

Και ύστερα ήρθαν οι εξελίξεις. Προηγουμένως είχε συνομιλίες αλλά ποιος νοιαζόταν; Συνομιλίες είχε το πρόγραμμα από την παιδική ηλικία αυτής της γενιάς, αλλά τίποτα δεν άλλαξε και τίποτα δεν έγινε. Όλα παρέμειναν εντάξει. Δεν υπήρχε κάποιος λόγος να αλλάξει κάτι τώρα. Μα όμως λένε πως ήρθε σχέδιο. Το σχέδιο Ανάν. Αμάν!

Τι είναι αυτό που προσπαθούν να μας κάμουν οι ξένοι; Μα να ζήσουμε μαζί τους; Με τους Τούρκους; Γιατί; Δεν ήμασταν μια χαρά και πριν; Δεν μπορούσε κανένας να καταλάβει γιατί να αλλάξει κάτι τώρα. Έζησαν τη ζωή τους με κάποια δεδομένα. Αυτά τα δεδομένα ήταν ικανοποιητικά. Γιατί να μπουν τώρα σε διαδικασίες και αλλαγές; Εξάλλου, όλοι λένε πως το σχέδιο είναι κακό, πολύ κακό. Είναι «το ξεπούλημα της Κύπρου στην Τουρκία». Κι ακόμα περισσότερο, είπαν πως θα έχει και κόστος. Θα «πληρώνουμε εμείς και τα παιδιά μας». Άπαπαπαπα..! Αφού έτσι κι αλλιώς είναι φανερό: «Ποτέ οι Τούρκοι δεν τήρησαν αυτά που συμφώνησαν. Γιατί να το κάνουν τώρα;» Το είπαν εξάλλου ξεκάθαρα πολλοί: «Ο Τούρκος είναι Τούρκος». Με ένα νόημα τόσο σαφές που δεν μπορούσε να αντικρουστεί με κανένα επιχείρημα.

Έτσι σκέφτηκε η γενιά αυτή. Έτσι συνεχίζει να σκέφτεται.

Κάποιοι πέρασαν ένα επίπεδο παραπέρα. «Ανακάλυψαν» ότι κάποιοι (οι «προδότες» – «σε κάθε εποχή υπήρχαν τέτοιοι») προσπαθούσαν να ξεπουλήσουν τον τόπο. Κάποιοι έπαιρναν λεφτά. Κάποιοι προωθούσαν αυτά που ήθελαν οι ξένοι, οι Αμερικάνοι, οι Εγγλέζοι (ο «κακός δαίμονας της Κύπρου»), οι Τούρκοι. Ντροπή! Θα αγωνιστούμε για να μην τους αφήσουμε, είπε η γενιά αυτή. Και ταμπουρώθηκε. Αποφάσισε πως θέλει απελευθέρωση. Διότι μόνο έτσι είναι δίκαιο. Αν φύγουν όλοι και μας τα παραδώσουν και μας πουν κάναμε λάθος, συγγνώμη, αυτά είναι δικά σας. Να φύγουν όλοι οι «κκιλίντζιροι», Τούρκοι, Τουρκοκύπριοι και όσοι άλλοι βρίσκονται στα κατεχόμενα. Και έτσι για να ξέρετε αυτή η γενιά δηλώνει με στόμφο πως είναι έτοιμη να πολεμήσει. Απλά και μόνο επειδή κατάλαβε πως κάτι τέτοιο δεν θα γίνει. Ρωτήστε τους και θα καταλάβετε. Δηλώνουν πανέτοιμοι. Αυτό είναι. Αν δεν γίνει αυτή η απελευθέρωση, δεν πρόκειται να λυγίσουν. Θα αγωνιστούν και θα παλέψουν μέχρι τέλους. Αν δεν την πετύχουν, τότε: «Μια χαρά είμαστε κι έτσι. Όπως ήμασταν πάντα!»

Σημείωση: Το κείμενο δεν αναφέρεται σε όλους που ανήκουν σε αυτή τη γενιά. Αναφέρεται όμως δυστυχώς στην πλειοψηφία.