Εκ περιτροπής και σταθμισμένη ψήφος

Ακούω συνεχώς κατηγορίες εναντίον κάποιων συγκεκριμένων ζητημάτων:
1) εκ περιτροπής προεδρία
2) σταθμισμένη ψήφος

Πρώτ' απ' όλα, νιώθω την ανάγκη να αναφέρω ότι αυτά τα δύο ζητήματα είναι επουσιώδη σε σχέση με άλλα πολλά ζητήματα που θα κληθούμε να λύσουμε ακόμα. Γενικότερα το ζήτημα της διακυβέρνησης δεν έχει τη βαρύτητα την οποία προσπαθούν να του προσδώσουν. Σε αυτό ευθύνεται και το γεγονός ότι ο κ.Χριστόφιας αφιέρωσε σ' αυτό πάρα πολύ χρόνο συνομιλώντας με τον Ταλάτ. Ίσως και λόγω του ότι ακριβώς είναι ένας τομέας στον οποίο θα γινόταν (και γίνεται) εύκολη προπαγάνδα και εύκολη μηδενιστική πολιτική από τους πολέμιους της (ομοσπονδιακής) λύσης στο σύνολό της. Άλλα θα κρίνουν κατά την άποψή μου την βιωσιμότητα ή μη της λύσης. Θα τα εκθέσω όμως σε άλλη μου ανάρτηση.

Προσωπική μου θέση ότι το προεδρικό συμβούλιο του Σχεδίου Ανάν που προέβλεπε αναλογία 4-2 ήταν κατά πολύ προτιμότερο. Στο συμβούλιο αυτό θα περιερχόταν εκ περιτροπής η προεδρία του σε όλα τα μέλη του, όμως οι εκτελεστικές αρμοδιότητες θα ασκούνταν από το συμβούλιο στο σύνολό του. Ο Προεδρεύων δηλαδή θα είχε περιορισμένη δύναμη. Όμως οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι το σύστημα της εκ περιτροπής έχει το θετικό ότι γίνεται πιο εύκολα κατανοητή (και εύκολα παρερμηνεύεται επίσης) από τον κόσμο (ο κόσμος το εχει συνηθίσει να λειτουργεί), αλλά και προβάλλει ως μάλλον πιο εύκολα λειτουργική. Διότι στο προεδρικό συμβούλιο οι πλείστες αποφάσεις (αν κάνω λάθος παρακαλώ διορθώστε με) έπρεπε να λαμβάνονται με ομοφωνία.

Για την εκ περιτροπής άκουσα το εξής επιχείρημα για τη ρατσιστικότητα της λύσης:
"Υπάρχει πρόβλημα με την εκ περιτροπής Προεδρία καθώς εδώ δεν εκλέγεται ο πιο ικανός αλλά επιβάλλεται να κυβερνήσει κάθε φορά κάποιος λόγω εθνικής καταγωγής και όχι βάση προσόντων. Και αυτό συμβαίνει και την περίοδο που θα είναι η σειρά να μπει Έλληνας Πρόεδρος καθώς στερεί το δικαίωμα σε ένα πιο αρεστό Πρόεδρο που πιθανώς να ανήκει στην τουρκική μειονότητα".

Αυτό μας φέρνει όμως στους λόγους για τους οποίους συζητούμε εκ περιτροπής. Αν οι Ε/Κ και οι Τ/Κ δεν είχαν κανένα πρόβλημα και δεν διαχωρίζονταν, τότε αυτό θα σήμαινε ότι δεν υπήρχε στην ουσία ο οποιοσδήποτε διαχωρισμός και άρα θα μπορούσε να εφαρμοστεί άψογα ένα ενιαίο κράτος. Και τότε ένα άτομο θα ήταν μία ψήφος.

ΟΜΩΣ, μας περνάτε για βλάκες; Ή μήπως νομίζετε ότι στην άλλη πλευρά (οι Τ/Κ) είναι βλάκες; Ξεχνούμε μου φαίνεται το παρελθόν. Είναι φανερό ότι έχει κλονιστεί η εμπιστοσύνη ανάμεσά μας. Είναι φανερό ότι η μια κοινότητα δεν εμπιστεύεται την άλλη ότι θα εφαρμόσει τα συμφωνηθέντα, όχι να ψηφίσουν τον "πιο ικανό" για πρόεδρο! Το παρελθόν είναι ένας παράγοντας που μας διαχωρίζει και ανατρέπει κάθε τέτοια σκέψη. Για παράδειγμα έχουμε "καθαρίσει" άμαχο Τ/Κ πληθυσμό κι αυτοί έκαναν το αντίστοιχο σε Ε/Κ. Ο διαχωρισμός είναι κάτι δεδομένο και δεν τίθεται προς αμφισβήτηση από επιχειρήματα που άλλα θέλουν, άλλα λένε και άλλα εννοούν. Ακόμα και τα ΜΜΕ σε κάθε κοινότητα αναφέρονται στο τι "κερδίσαμε" και τι "χάσαμε" πάντα με το πρώτο πληθυντικό πρόσωπο να αναφέρεται στην δική μας κοινότητα, όποια κι αν είναι.

Συνεπώς, προσπαθούμε να βρούμε μια λύση που να δίνει αρκετά εχέγγυα και στους μεν και στους δε, ότι θα εκπροσωπούνται στην κεφαλή του κράτους. Διότι δεν έχουμε εμπιστοσύνη για οτιδήποτε άλλο. Δεν είναι καλή η εκ περιτροπής για ένα κράτος, όμως σε αυτόν τον τόπο, αυτή τη χρονική στιγμή, όσοι θέλουν επανένωση του τόπου, πρέπει να αντιληφθούν την πραγματική σημασία της εκ περιτροπής.

Ακόμα επιπρόσθετο θετικό σημείο για την εκ περιτροπής είναι η σταθμισμένη ψήφος. Κατά την άποψή μου και εξ' όσων έχω διαβάσει σχετικά με αυτό, είναι κάτι θετικό υπό την έννοια ότι, ενώ είχαμε στο νου ότι τον τουρκοκύπριο αντιπρόεδρο (ή εκ περιτροπής πρόεδρο) θα εξέλεγαν μόνοι τους οι Τ/Κ, με τη σταθμισμένη ψήφο δίνεται δικαίωμα στους Ε/Κ να επηρεάζουν αυτή την εκλογή. Με το ίδιο σκεπτικό φυσικά οι Τ/Κ θα ψηφίζουν και για τον Ε/Κ Πρόεδρο (ή εκ περιτροπής πρόεδρο). Αυτό θεωρώ ότι είναι ένας συνενωτικός παράγοντας που εκ των πραγμάτων θα βοηθήσει στο να αντιληφθούμε τον τόπο μας ως ένα. Κι ακόμα κάτι: Εξασφαλίζεται ότι ως ένα βαθμό, θα εκλέγονται άνθρωποι που είναι αρεστοί και από τις δύο πλευρές. Μια εκτενέστερη ανάλυση και συζήτηση για τη σταθμισμένη ψήφο εδώ από τον Στροβολιώτη.

Τα 6 λάθη του ΑΚΕΛ (άρθρο απο Εφημερίδα Πολίτης της Κυριακής 10/01/10)

Μπορεί τόσο καιρό να βρισκόμαστε κατά κάποιο τρόπο στο "στρατόπεδο υπεράσπισης" των κινήσεων του Προέδρου για το Κυπριακό, αλλά σίγουρα, εάν θέλουμε να είμαστε αντικειμενικοί και σοβαροί σωστό θα ήταν να παραθέσουμε και τα λάθη τα οποία διέπραξε ο ίδιος ο κ. Χριστόφιας τα τελευταία χρόνια. Λάθη που σίγουρα, είναι συνυπεύθυνα για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα το εθνικό μας πρόβλημα. Παραθέτω αυτό το άρθρο της Ξένιας Κωνσταντίνου, απο την εφημερίδα Πολίτης της Κυριακής (10/01/10):

Το Ανορθωτικό Κόμμα Εργαζομένου Λαού (ΑΚΕΛ) βρίσκεται στην εξουσία ως κυβερνών ή συγκυβερνών κόμμα τα τελευταία 7 χρόνια. Αυτά τα χρόνια υπήρξαν τα πιο καθοριστικά στην πορεία του Κυπριακού μετά το '74. Κατά το διάστημα αυτό, η εποχή υπήρξε ιστορική γιατί ήταν η πρώτη φορά που είχαμε έναν καταιγισμό εξελίξεων τόσο πριν όσο και μετά την κατάθεση του πρώτου ολοκληρωμένου σχεδίου λύσης του Κυπριακού. Τα κόμματα έπρεπε να πάρουν πραγματικές αποφάσεις αφού υπήρχαν πραγματικά πολιτικά διακυβεύματα. Αυτήν την κρίσιμη εποχή, λοιπόν, το ΑΚΕΛ έκανε επτά σημαντικά πολιτικά λάθη που επηρέασαν αρνητικά την προσπάθεια εξεύρεσης λύσης στο Κυπριακό.

Λάtθος 1ο

Η απόφαση του ΑΚΕΛ να υποστηρίξει το 2002 τον Τάσσο Παπαδόπουλο σηματοδοτούσε την ίδια ώρα τον ενταφιασμό της λύσης του Κυπριακού για την επόμενη πενταετία. Εκ των υστέρων πιστεύω ότι δικαιώνονται πλήρως όσοι υποστήριξαν αυτήν τη θέση τότε. Οι δικαιολογίες του ΑΚΕΛ, ότι δεν υπήρχε κινητικότητα στο Κυπριακό τον Ιούλιο του 2002, φανερώνουν ακριβώς πόσο λάθος ζύγιασε τα πράγματα.

Λάθος 2ο

Το 2003 το ΑΚΕΛ δεν συναντήθηκε πολιτικά με τους Τουρκοκύπριους. Το 2003, οι Τουρκοκύπριοι έκαναν τη δική τους επανάσταση ενάντια στην κατοχή. Για πρώτη φορά πήραν την τύχη στα χέρια τους και "τρύπησαν" το τείχος. Δυστυχώς, το ΑΚΕΛ όπως και σχεδόν όλοι οι άλλοι δεν πήραν χαμπάρι ότι εκείνο το πρωινό του Απρίλη θα μπορούσε να αποτελέσει μια άνευ προηγουμένου λαϊκή κινητοποίηση και από τις δύο πλευρές για τον τερματισμό της κατοχής και μια νέα αρχή με τις καλύτερες προϋποθέσεις. Αντί τούτου, κρύφτηκαν όλοι φοβισμένοι πίσω από τις δηλώσεις του Δώρου Θεοδώρου ο οποίος "προειδοποιούσε" για τους κινδύνους και την "προδοσία". Οι αρχές της Δημοκρατίας, δε, έκαναν τη δουλειά τους όπως τους την επέβαλλαν οι κατοχικές δυνάμεις: Έκαναν αυστηρούς ελέγχους και ζητούσαν διατυπώσεις. Ας ευχηθούμε η ιστορία να μη γράψει μετά από χρόνια ότι το τείχος έπεσε από τους Τουρκοκύπριους και επανατοποθετήθηκε αυτόματα από τις αρχές των δύο πλευρών.

Λάθος 3ο

Η παλινωδία της απόφασης για το Σχέδιο Ανάν. Το Ναι μεν αλλά Όχι θα καταγραφεί ως ο μεγαλύτερος πολιτικός στρουθοκαμηλισμός στην ιστορία του Κυπριακού. Ο Δημήτρης Χριστόφιας στις 12 Απριλίου 2004 ανακοίνωνε την απόφαση: "Σήμερα το Κόμμα μας βρίσκεται μπροστά σε ένα σχέδιο που τα θετικά του στοιχεία, με την πιθανή αποδοχή του, θα μπορούσαν, παρά τους κινδύνους, να δημιουργήσουν ελπιδοφόρα προοπτική για ειρηνική συμβίωση Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων ... το ΑΚΕΛ καλεί τα Ηνωμένα Έθνη και τον διεθνή παράγοντα να προχωρήσουν στην αναβολή των δημοψηφισμάτων για μερικούς μήνες, ώστε να προηγηθεί η δυνατότητα αντικειμενικής παρουσίασης του Σχεδίου Ανάν στο λαό, να δοθεί η δυνατότητα διαπραγμάτευσής του στη βάση που αναφέραμε πιο πάνω, και κάλυψης των κενών που υπάρχουν, έτσι που να καταστεί δυνατή η έγκρισή του από τη μεγάλη πλειοψηφία του λαού, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων". Ακολούθησε η δαιμονοποίηση του σχεδίου με πρόσχημα να μην "πληγεί" η δική μας πλευρά. Και όντως η λύση "δεν ανατινάχτηκε στον αέρα", επειδή λύση δεν αναζητήθηκε. Ανατινάχτηκαν όμως οι σχέσεις Ε/Κ και Τ/Κ.

Λάθος 4ο

Το ΑΚΕΛ δίνει κάλυψη στον τότε Πρόεδρο Τάσσο Παπαδόπουλο για την πολιτική της περιρρέουσας. Η Χαραυγή μετατράπηκε σε γκεμπελική φυλλάδα και οι "αποκαλύψεις πουλημένων" δίνουν και παίρνουν. Οι πακτωλοί λάσπης κατά δημοσιογράφων, στελεχών του ΔΗΣΥ, οργανώσεων νεολαίας, ΜΚΟ κλπ. γίνονται πρωτοσέλιδα. Το μόνο που κατάφερε να αντιτάξει ο Χριστόφιας, τότε, ήταν μια θυμωμένη δήλωση με την οποία αρνιόταν κάθε κατηγορία κατά της Ελένης Μαύρου. Για όλους τους υπόλοιπους δεν βρήκε λέξη...

Λάθος 5ο

Η στάση απέναντι στον ΔΗΣΥ μετά την ανάληψη της εξουσίας. Το ΑΚΕΛ και ο ίδιος ο Πρόεδρος τους τελευταίους 22 μήνες καλλιεργούν συνειδητά στον κόσμο τους την πίστη ότι ο μεγαλύτερός τους εχθρός είναι ο ΔΗΣΥ (με μοναδική φωτεινή εξαίρεση τον ΑΣΤΡΑ). Το αποτέλεσμα είναι να διαδραματίζεται δημόσια ένα πολιτικό τσίρκο χωρίς προηγούμενο. Όλοι οι "σύμμαχοι" στην Κυβέρνηση είναι οι χειρότεροι επικριτές της πολιτικής της Κυβέρνησης! Διαφωνούν ακόμη και με τη βάση λύσης. Την ίδια ώρα, ο Χριστόφιας στηρίζεται για τους χειρισμούς στο Κυπριακό αποκλειστικά από τον ΔΗΣΥ με τρόπο έντιμο και ξεκάθαρο. Αλλά είναι πλέον εμφανές πως το ΑΚΕΛ θα προτιμούσε ίσως στην τελική να έχει απέναντί του έναν "κακό" ΔΗΣΥ για να μπορέσει να σκεπάσει κάτω από αυτό τα ιδεολογήματά του και να του ρίξει το βάρος της ευθύνης για τη μη λύση.

Λάθος 6ο

Είκοσι δύο μήνες μετά τη ανάληψη της προεδρίας από το ΑΚΕΛ, το κόμμα της αριστεράς εξακολουθεί να παίζει το παιχνίδι των "κακών πλουτοκρατών δεξιών", να επαναλαμβάνει τα παράλογα συνθήματα των απορριπτικών (όχι χρονοδιαγράμματα, επιδιαιτησίες κλπ.) και, τελευταία, να υιοθετεί μια αστεία ρητορική του τύπου "ορόσημα πολλά, αλλά εμείς συνεχίζουμε τη διαπραγμάτευση". Πιστεύω ότι ο Χριστόφιας στα μάτια της διεθνούς κοινότητας κινδυνεύει πλέον σοβαρά να χάσει κάθε αξιοπιστία. Είναι επίσης ξεκάθαρο ότι διατηρεί όπως μπορεί τις γέφυρες με ΔΗΚΟ και ΕΔΕΚ και προσβλέπει ανοικτά πλέον σε μια δεύτερη θητεία. Θεωρεί ότι ο Έρογλου θα του δώσει το τέλειο άλλοθι. Αυτό το οποίο δεν έχει συνεκτιμήσει το ΑΚΕΛ, και που είναι το 7ο του λάθος, είναι ότι, με άλυτο το Κυπριακό και τις ευθύνες να τον βαραίνουν, η προσπάθειά του για επανεκλογή θα βρει απέναντί της όχι μόνο τον Έρογλου, αλλά και ένα σκληρό και εθνικιστικό μέτωπο από τη συγκυβέρνηση. Αυτό σε συνδυασμό με την κακή διαχείριση της οικονομίας δύσκολα θα του επιτρέψουν να ισορροπήσει. Δυστυχώς, όμως, μέχρι το 2013 η ελληνοκυπριακή πλευρά θα έχει χάσει κάθε πιθανότητα να λύσει το πρόβλημα στη βάση συμφωνημένης ομοσπονδίας και θα περιπέσουμε στη δίνη του αλυτρωτισμού, του λαϊκισμού και της πολιτικής υποκρισίας, που εύκολα επικρατούν σε τέτοιες συνθήκες. Μέχρι που να βρεθεί ένας "προδότης" να προτείνει ίσως τη μοναδική εφικτή λύση πλέον, που θα είναι μια συμφωνημένη διχοτόμηση με αναγνώριση των τετελεσμένων. Φυσικά η διχοτόμηση δεν θα είναι αυτή ακριβώς που φαντάζονται αφελώς οι σημερινοί υποστηρικτές της.

-------------------------------------------------------------------------------------

Αναμένω διάλογο...

ΧΑΛΑΡΟΣ

Λύση και μορφές που θα την συναντήσεις.

Παράξενο αλλά συμβαίνει. Όλοι θέλουμε λύση του κυπριακού προβλήματος αλλά ακόμη δεν έχουμε συμφωνήσει στην επιθυμητή, πρακτική μορφή της. Γιατί να το κάνουμε άλλωστε, οι βολικές “βιώσιμη”, “λειτουργική” και “δίκαιη” είναι ό,τι πρέπει. Παραδέχομαι ότι το άκουσμά τους με ηρεμεί, με καθησυχάζει. Σαν ανοιχτόμυαλος (sic) όμως “ομοσπονδιακός” (όπως με αποκαλούν οι φίλοι του ΔΡΑΣΙΣ-Κ.Ε.Σ.) ακούγοντας τις παθιασμένες και συνεχείς διαμαρτυρίες κάποιων συμπατριωτών για την συμφωνημένη πριν από χρόνια μορφή λύσης που κυνηγούμε, προβληματίστηκα. Προσπάθησα λοιπόν να δω τι επιλογές έχουμε για (ρεαλιστική) λύση.

Ομοσπονδία: Συμφωνημένη και από τις δύο πλευρές, επί καιρό Μακαρίου και επικυρωμένη (επίσημα τουλάχιστον) από όλους τους επόμενους προέδρους της δημοκρατίας. Ο “συναγωνιστής” trikozas έχει αναφερθεί στην ΔΔΟ και στο τι σημαίνει, λεπτομερώς, σε προηγούμενη καταχώρηση του. Πριν να έρθουμε κοντά σε μια λύση ΔΔΟ, δεν υπήρχαν αντιδράσεις για αυτή την μορφή λύσης.

Ενιαίο κράτος: Όπως το μοντέλο που υπογράφηκε το 1960, άλλα διορθωμένο από τις δυσλειτουργίες του και με μηχανισμούς απεγκλωβισμού από βέτο κάποιας κοινότητας. Μειονεκτήματα της συγκεκριμένης μορφής, η δυσκολία υλοποίησης της “αποτελεσματικής συμμετοχής” των δύο κοινοτήτων και το γεγονός ότι για να πετύχει, απαιτεί έλλειψη φανατισμού και εθνικισμού (βλ. Ε.ΛΑ.Μ.) από τους συμμετέχοντες.

Διχοτόμηση / Συνομοσπονδία: Δηλαδή νίκη του Ρ.Ντεκτάς και των υποστηρικτών του. Δημιουργία δύο κρατών και “τζίνοι ποτζί, τζαι 'μείς ποδά” κοινώς. Η μερίδα των Τ/Κ που υποστηρίζει την συγκεκριμένη λύση το λέει καθαρά. Στην Ε/Κ κοινότητα τα πράγματα είναι πιο δύσκολα, αφού οι υποστηρικτές της μπορεί να εμφανίζονται σαν θιασώτες μιας εκ των προηγούμενων λύσεων ενώ επιθυμούν διχοτόμηση.

Ευρωπαϊκή λύση: Δεν ξέρω τι εννοεί ο κ. Συλλούρης και η παρέα του. Κάθε φορά που αναφέρετε σε αυτήν, όλο και μεγαλώνει η περιέργειά μου για αυτήν την πολλά υποσχόμενη αλλά μυστήρια μορφή λύσης.

Αν μου ξέφυγε κάποια μορφή λύσης ή ξέρετε κάτι παραπάνω για κάποια από τις παραπάνω (ειδικά για την “ευρωπαϊκή”), παρακαλώ, υποδείξετε μου στα σχόλια.. Το αλάθητο, δεν το διεκδικώ! Να σας υπενθυμίσω όμως ότι, προσωπικά τουλάχιστον, ψάχνω τις πρακτικές (γνωστές και ως ρεαλιστικές) μορφές λύσης.

Μπορεί σε τελική ανάλυση να μην συμφωνούμε όλοι στο τι “λύση” θέλουμε αλλά όλοι συμφωνούμε στο ότι έχουμε “πρόβλημα”. Είναι και αυτό, μια αρχή...!

Nastasios

Μάθημα συνταγματικού δικαίου (1)

Αναδημοσιεύω πιο κάτω το άρθρο του Λευτέρη Αδειλίνη στην Εφημερίδα ΠΟΛΙΤΗΣ, ημερ. 1/1/2010 με τίτλο: Η ομοσπονδία και η περίπτωση της Κύπρου. Στο άρθρο αυτό αναλύονται με απλά λόγια κάποια βασικά σημεία της ομοσπονδίας, ως ένα συνταγματικό μόρφωμα και περιέχονται χρήσιμες πληροφορίες που μπορούν να γίνουν κατανοητές από όλους.

Γράφει ο Λευτέρης Αδειλίνης:

"Ο Δημήτρης Χριστόφιας και οι συνεργάτες του επιχειρούν με απλή γλώσσα να διαλύσουν μύθους και προκαταλήψεις δεκαετιών για το ομοσπονδιακό πλαίσιο λύσης που συζητείται στις διαπραγματεύσεις

Πρώτο βήμα της επικοινωνιακής πολιτικής του Προέδρου της Δημοκρατίας προκειμένου να εξηγήσει στους πολίτες τους βασικούς όρους της ομοσπονδιακής λύσης που επιδιώκει στις συνομιλίες αποτελεί έγγραφο, που εδόθη από τον ίδιο στους πολιτικούς αρχηγούς των τεσσάρων μεγάλων κομμάτων στις αρχές της εβδομάδας. Το κείμενο με τίτλο "Η Ομοσπονδία και η Κύπρος", το οποίο παρουσιάζει σήμερα ο "Π", αποτελεί μια επεξεργασμένη και απλουστευμένη εκδοχή ενός παλαιότερου εγγράφου για το πλαίσιο λύσης του Κυπριακού, που είχε ετοιμάσει ο στενός συνεργάτης του κ. Χριστόφια και μέλος της διαπραγματευτικής ομάδας, Τουμάζος Τσελεπής, και είχε δοθεί στα μέλη του Εθνικού Συμβουλίου το Σεπτέμβριο. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ζήτησε από τους πολιτικούς αρχηγούς σχόλια, παρατηρήσεις και ενδεχομένως συμπληρώσεις, ώστε το τελικό κείμενο να εκδοθεί σε ειδικό φυλλάδιο και να διανεμηθεί ευρύτατα στους πολίτες. Η Κυβέρνηση ετοιμάζει κι άλλες πρωτοβουλίες στο πλαίσιο της εκστρατείας ενημέρωσης που έχει εξαγγείλει, οι οποίες περιλαμβάνουν ενδελεχή ενημέρωση για την ομοσπονδία συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων καθώς και άλλες ειδικές εκδηλώσεις. Στόχος του φυλλαδίου για την ομοσπονδιακή λύση είναι να διαλύσει μύθους και προκαταλήψεις που έχουν καλλιεργηθεί μεταξύ των πολιτών, λόγω ελλιπούς ενημέρωσης, αλλά κι εσκεμμένης παραπληροφόρησης για εξυπηρέτηση πολιτικών σκοπιμοτήτων. Ο "Π" παρουσιάζει πιο κάτω με λεπτομέρειες τα βασικά σημεία του εγγράφου:

Τι σημαίνει Ομοσπονδία
Τα κράτη, αν εξεταστούν από τη σκοπιά της μορφής της πολιτειακής τους δομής, χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: Στα ενιαία και στα ομοσπονδιακά. Το ενιαίο κράτος είναι ένα απλό, κυρίαρχο κράτος, που χωρίζεται σε επαρχίες αποκλειστικά για διοικητικούς σκοπούς. Οι επαρχίες αυτές υπάγονται κατ' ευθείαν στα νομοθετικά, εκτελεστικά και δικαστικά όργανα του κράτους. Εδώ πρέπει να ξεχωρίσουμε τις έννοιες ενιαίο και ενωμένο. Δεν νοείται κράτος που να μην είναι ενωμένο, πολύ περισσότερο στη δική μας περίπτωση που αγωνιζόμαστε για την επανένωση της Κύπρου. Η ομοσπονδία είναι σύνθετο κράτος, που αποτελείται από δύο τουλάχιστον περιφέρειες, η καθεμιά από τις οποίες έχει τα δικά της όργανα εξουσίας νομοθετικών, εκτελεστικών, δικαστικών οργάνων που δρουν μέσα στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων που τους παραχωρεί το κεντρικό σύνταγμα.

Διαφορά με Συνομοσπονδία
Η βασική διαφορά της συνομοσπονδίας από την ομοσπονδία έγκειται στο ότι η πρώτη δεν αποτελεί κράτος από μόνη της, κράτη είναι τα συστατικά της μέρη. Ενώ στην ομοσπονδία συμβαίνει το αντίθετο. Κράτος αποτελεί μόνο η ίδια και όχι τα συστατικά της μέρη. Η μορφή της πολιτειακής δομής ενός κράτους καθορίζεται από μια σειρά οικονομικών, γεωγραφικών, ιστορικών ή ακόμη και πολιτικών παραγόντων, από την εθνοτική τους σύσταση, τις σχέσεις των διαφόρων κοινοτήτων, ομάδων κ.α. Δεν υπάρχει καμιά συνταγή, κανένα έτοιμο πρότυπο ομοσπονδίας που να εφαρμόζεται ομοιόμορφα σε όλα τα κράτη που επέλεξαν αυτή την πολιτειακή δομή. Υπάρχουν σήμερα γύρω στα 20 ομοσπονδιακά κράτη σε όλες τις ηπείρους, που καταλαμβάνουν περίπου τη μισή έκταση του πλανήτη και σ' αυτά ζει περίπου το 40% του πληθυσμού της γης. Ανάμεσά τους είναι η Ρωσική Ομοσπονδία, οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, οι Ινδίες, η Βραζιλία, η Αργεντινή, η Αυστραλία, η Γερμανία κ.α.

Βασικά χαρακτηριστικά
Τα γνωρίσματα της Ομοσπονδίας σε βασικές γραμμές είναι:
1. Η ύπαρξη δύο τουλάχιστον περιφερειών - συστατικών μερών της Ομοσπονδίας με δικά τους νομοθετικά, εκτελεστικά και δικαστικά όργανα, καθώς και σύνταγμα σε αρκετές περιπτώσεις, πάντα όμως με ιεραρχική υπεροχή του ομοσπονδιακού συντάγματος.
2. Διαχωρισμός των αρμοδιοτήτων μεταξύ της ομοσπονδίας και των περιφερειών.
3. Κυρίαρχη είναι μόνο η κεντρική εξουσία και μόνο αυτή έχει διεθνή προσωπικότητα, δηλαδή την ικανότητα σύναψης διεθνών συνθηκών και συμμετοχής σε διεθνείς οργανισμούς. Υπάρχει ενότητα εδάφους, λαού και οικονομίας.
4. Υπάρχουν κατά κανόνα δύο βουλές, η Άνω Βουλή (Γερουσία) που εκπροσωπεί τις περιφέρειες και που συνήθως η εκπροσώπηση τους σε αυτή είναι ίση (π.χ. ΗΠΑ, Ελβετία, Βραζιλία) και η Κάτω Βουλή, όπου η εκπροσώπηση γίνεται κατ' αναλογία πληθυσμού.

Διζωνική - δικοινοτική
Μέσα από τις Συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου, καθώς και από τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, είναι ξεκάθαρο ότι έγινε αποδεκτή μια ομοσπονδία που να αποτελείται από δύο περιοχές με αντίστοιχη ελληνοκυπριακή και τουρκοκυπριακή διοίκηση. Το αν αυτές οι περιοχές θα ονομάζονται επαρχίες, ή πολιτείες, ή άλλως πως δεν έχει ουσιαστική σημασία στο διεθνές δίκαιο. Σημασία έχει ότι θα έχουμε δυο περιοχές με αντίστοιχη ελληνοκυπριακή και τουρκοκυπριακή διοίκηση. Αυτό είναι που εννοούμε όταν μιλούμε για διζωνικότητα και τίποτα περισσότερο. Ο συγκεκριμένος όρος "διζωνική" δεν περιλαμβάνεται στη Συμφωνία Υψηλού Επιπέδου του 1977. Σημασία όμως έχει το περιεχόμενο και όχι οι οποιεσδήποτε ονομασίες. Αναφέρεται, λοιπόν, στη Συμφωνία Μακαρίου-Ντενκτάς (1977):
"(1) Επιδιώκουμε μια ανεξάρτητη, αδέσμευτη, δικοινοτική ομοσπονδιακή Δημοκρατία.
(2) Το έδαφος που θα τελεί υπό την διοίκηση κάθε κοινότητας θα πρέπει να συζητηθεί υπό το φως της οικονομικής βιωσιμότητας ή παραγωγικότητας και της ιδιοκτησίας γης.
(3) Ζητήματα αρχών όπως της ελευθερίας διακίνησης, ελευθερίας εγκατάστασης, το δικαίωμα περιουσίας και άλλα ειδικά θέματα, είναι ανοικτά προς συζήτηση λαμβανομένης υπόψη της θεμελιώδους βάσης ενός δικοινοτικού ομοσπονδιακού συστήματος και ορισμένων πρακτικών
δυσκολιών που θα μπορούσαν να εγερθούν για την τουρκοκυπριακή κοινότητα".

Στη Συμφωνία γίνεται λόγος και για διασφάλιση της ενότητας της χώρας, όρος που απευθύνεται στην τουρκοκυπριακή πλευρά. Το ερώτημα για τη δική μας πλευρά είναι κατά πόσον δεχόμαστε τις παραγράφους 2 και 3. Αν ναι, τότε δεχόμαστε το περιεχόμενο της διζωνικής που δεν είναι άλλο από την ύπαρξη δύο ζωνών (ή πολιτειών όπως ονομάζονται στις ΗΠΑ ή γαιών όπως ονομάζονται στη Γερμανία ή καντονιών όπως ονομάζονται στην Ελβετία ή επαρχιών όπως ονομάζονται στον Καναδά, αυτό δεν έχει ουσιαστική σημασία), καθεμιά από τις οποίες θα διοικείται από την αντίστοιχη κοινότητα.

Όσον αφορά την αναφορά σε "διζωνική", επισημαίνεται ότι όλα τα σχέδια του ΟΗΕ, καθώς και οι προτάσεις της ελληνοκυπριακής πλευράς του 1989, που υποβλήθηκαν μετά τις Συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου, προνοούν ρητώς για διζωνική ομοσπονδία όσον αφορά την εδαφική πτυχή, δηλαδή υιοθετούν τον όρο και του προσδίδουν το περιεχόμενο που αναφέρθηκε πιο πάνω. Το ίδιο και πληθώρα ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας. Κανένα από τα πιο πάνω σχέδια δεν απορρίφθηκε λόγω αναφοράς σε διζωνική. Πιο πρόσφατα η συμφωνία μεταξύ των δύο κοινοτήτων, αυτή της 8ης Ιουλίου 2006, υπό τον τίτλο "Δέσμη Αρχών" προνοεί: "1. Δέσμευση για την επανένωση της Κύπρου με βάση μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία και πολιτική ισότητα, όπως καθορίζεται στα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας".
Σημειώνουμε ότι η τουρκοκυπριακή πλευρά απέρριπτε την πιο πάνω αρχή αλλά τελικά, με την επιμονή της ελληνοκυπριακής πλευράς, αναγκάστηκε να την αποδεχθεί.

Τι σημαίνει "δικοινοτική";
Ο όρος "δικοινοτική", όπως καθορίζεται από τον ίδιο τον ΟΗΕ, σημαίνει ότι και οι δύο κοινότητες θα συμμετέχουν αποτελεσματικά στα όργανα και τις αποφάσεις της κεντρικής εξουσίας. Αυτό το στοιχείο δεν είναι νέο. Περιλαμβάνεται και στο Σύνταγμα του 1960. Απομένει να καθοριστεί μέσα από τις διαπραγματεύσεις και μέσα από την τελική συμφωνία το συγκεκριμένο περιεχόμενο της αποτελεσματικής συμμετοχής στα όργανα εξουσίας και τις αποφάσεις της κεντρικής εξουσίας. Σε κάθε όμως περίπτωση δεν μπορεί οι Ελληνοκύπριοι επειδή είναι η πλειοψηφία να αποφασίζουν για όλα από μόνοι τους και να επιβάλλουν τη θέση τους. Ούτε και οι Τουρκοκύπριοι να καταχρώνται του δικαιώματος για "αποτελεσματική συμμετοχή", το οποίο σε καμιά περίπτωση δεν σημαίνει ίση αριθμητική συμμετοχή.

Πολιτική ισότητα κι αρμοδιότητες
Η πλευρά μας στοχεύει σε λύση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα όπως ορίζεται στα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας. Για ένα κράτος με μια και μόνη κυριαρχία, μια και μόνη ιθαγένεια, μια και μόνη διεθνή προσωπικότητα. Η διευκρίνιση για πολιτική ισότητα, όπως ορίζεται στα ψηφίσματα του ΟΗΕ, είναι απαραίτητη γιατί η Τουρκία και η τουρκοκυπριακή ηγεσία προσδίδουν στον όρο το περιεχόμενο που τους βολεύει. Δηλαδή υπονοούν την ισότητα δυο κρατών και μιλούν σχεδόν για πλήρη αριθμητική ισότητα σε όλα. Τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών ξεκαθαρίζουν ότι με τον όρο πολιτική ισότητα δεν εννοούν ισότητα δυο κρατών, ούτε και αριθμητική ισότητα σε όλα τα επίπεδα της εξουσίας. Τονίζουν το στοιχείο της αποτελεσματικής συμμετοχής στην εξουσία και στη λήψη των αποφάσεων. Πουθενά δεν προσδίδεται περιεχόμενο που να αφίσταται της θεμελιώδους θέσης αρχής ότι η λύση θα προνοεί τη μετεξέλιξη του ενιαίου κράτους σε ομοσπονδιακό. Εξάλλου η απόπειρα δημιουργίας δεύτερου κράτους στην Κύπρο έχει καταδικαστεί με βάση το διεθνές δίκαιο τόσο από τον ΟΗΕ όσο και από άλλους διεθνείς οργανισμούς. Ένα από τα πιο βασικά ζητήματα της ομοσπονδίας είναι ο καταμερισμός των αρμοδιοτήτων μεταξύ ομοσπονδίας και περιφερειών. Στη διεθνή πρακτική συναντούμε διάφορους τρόπους καταμερισμού αρμοδιοτήτων. Στην κεντρική εξουσία δίνονται οι σημαντικές εκείνες αρμοδιότητες, που αφορούν την ομοσπονδία ως σύνολο και εξασφαλίζουν την ενότητα του κράτους. Συνήθως, αυτές οι αρμοδιότητες είναι: εξωτερικές σχέσεις, άμυνα, ασφάλεια, δημοσιονομικές υποθέσεις, τηλεπικοινωνίες, εμπόριο, έμμεση φορολογία, επίλυση των διαφορών ανάμεσα στην ομοσπονδία και τις περιφέρειες, όπως και ανάμεσα στις ίδιες τις περιφέρειες. Οι αρμοδιότητες που δίνονται στις περιφέρειες βασικά αφορούν ζητήματα που έχουν σχέση με αυτές και όχι με την ομοσπονδία ως σύνολο. Αυτά τα ζητήματα είναι για παράδειγμα: όργανα τοπικής διοίκησης και αυτοδιοίκησης, τοπική αστυνομία, προστασία του τοπικού περιβάλλοντος, πολιτιστικά θέματα, παιδεία, οργάνωση των τοπικών δικαστηρίων μέσα στα πλαίσια των αρχών που καθορίζουν τα κεντρικά δικαστήρια κ.α. Απαραίτητο στοιχείο κάθε ομοσπονδιακού συστήματος είναι ο διαχωρισμός των αρμοδιοτήτων. Ανεξαρτήτως των τρόπων διαχωρισμού τους, παντού χωρίς εξαίρεση οι αρμοδιότητες των επαρχιών είναι ακριβώς οι ίδιες. Και εμείς εδώ στην Κύπρο δεν πρόκειται να πρωτοτυπήσουμε. Οι εξουσίες και αρμοδιότητες που θα αφήνει το κεντρικό σύνταγμα στις επαρχίες θα είναι ακριβώς οι ίδιες. Αναντίρρητα λοιπόν, η ισότητα των επαρχιών στα πλαίσια του ομοσπονδιακού κράτους είναι δεδομένη".

Ενημέρωση τώρα!

Κάθε αρχή και δύσκολη. Στην περίπτωση του Κυπριακού προβλήματος, η αρχή έχει γίνει χρόνια πριν και το τέλος είναι αμφίβολο αν πλησιάζει. Το σίγουρο είναι πως χρονικά βρισκόμαστε σε κρίσιμο σημείο, με το 2010 να φαντάζει να είναι η χρονιά της ελπίδας για τον τόπο μας.

Οι αντιπαραθέσεις και τα επιχειρήματα δίνουν και παίρνουν, με έντονες δύο αντίθετες απόψεις. Από τη μια προβάλλει η λύση της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας και από την άλλη η συνέχιση της έχουσας κατάστασης, που δεν απέχει και πολύ από τη διχοτόμηση.

Δεν είναι του παρόντος να παραθέσω επιχειρήματα γιατί μια λύση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας θα λειτουργούσε ‘για το καλόν του τόπου’, αλλά θα στραφώ για λίγο στο παρελθόν. Το 1960 υπογράψαμε μια συμφωνία για την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, όπου συμφωνήσαμε να συνυπάρξουμε με τους Τ/Κ. Το Σύνταγμα του 1960 τελικά δεν λειτούργησε, για διάφορους λόγους, και από το 1964 οι Τ/Κ έχασαν κάθε πολιτικό δικαίωμα. Από τότε η Τουρκία έχει καταλάβει την μισή Κύπρο και μείναμε οι μόνοι κυρίαρχοι στην ελεύθερη Κύπρο να προσπαθούμε να πάρουμε πίσω αυτά που χάσαμε.

Το πιο μεγάλο μας πρόβλημα είναι δυστυχώς, ότι τριάντα και βάλε χρόνια μετά, όχι μόνο ξεχνούμε από πού ξεκινήσαμε, την ιστορία τούτου του τόπου, αλλά δεν είμαστε καθόλου διατεθειμένοι να μοιραστούμε την εξουσία με τους Τ/Κ. Ξεχνούμε ότι αυτά που υπογράψαμε τότε ήταν ελαφρώς χειρότερα από αυτά που προσπαθούμε σήμερα να κερδίσουμε. Δεν τους θέλουμε μες τα πόδια μας βρε παιδί μου, πώς να το κάνουμε! Δεν είμαστε καλά τώρα; Δεν τα καταφέρνουμε καλά και μόνοι μας; Κι αυτό είναι που μας τρώει χρόνια τώρα. Αυτός ο τόπος είναι δικός μας και μόνο δικός μας!

Κατά τη γνώμη μου, μεγάλο βαθμό ευθύνης έχει το γεγονός ότι ως Κύπριοι πολίτες είμαστε ανενημέρωτοι και ημιμαθείς. Ένα πιθανό σχέδιο λύσης έχει καταστεί για πολλούς μέσο εκφοβισμού, αφού όπως λένε ‘είναι ορατός ο κίνδυνος τουρκοποίησης της Κύπρου’. Η ημιμάθεια όμως λένε είναι χειρότερη της αμάθειας και δεν έχουν άδικο. Όσο είμαστε ημιμαθείς μπορούμε πανεύκολα να παρασυρθούμε από οποιονδήποτε θέλει να πλασάρει την άποψη του, ακόμα και στα πιο απίθανα μέρη κατά τις πιο απίθανες χρονικές στιγμές (βλέπε μέρα των Χριστουγέννων στις εκκλησίες της Κύπρου).

Γι’ αυτό τον λόγο είναι απαραίτητο να γίνει μια σωστή ενημέρωση στον κόσμο για τη διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία (κάτι που έπρεπε να γίνει χρόνια πριν), να μελετηθούν όλες οι παραμέτροι που περιλαμβάνει αυτό το νέο σύστημα, έτσι ώστε να γνωρίζει ο οποιοσδήποτε τι προνοεί. Και όσοι αντιτίθενται σε αυτή την προσπάθεια, το μόνο που προβάλλουν είναι το φόβο τους, ότι αν μάθει ο κόσμος της Κύπρου, δεν θα μπορεί να είναι εύκολο υποχείριο στα χέρια τους.

Ας ενημερωθούμε λοιπόν όσο καλύτερα και ακριβέστερα μπορούμε. Η γνώση είναι το μεγαλύτερο όπλο που έχουμε. Το έργο δεν είναι και δεν θα είναι εύκολο. Αρκεί να πειστούμε ότι με μια πιθανή λύση του Κυπριακού, θα κερδίσουμε πολύ περισσότερα από αυτά που νομίζουμε ότι θα χάσουμε.

Καλά Χριστούγεννα σε όλους!

Mimoza